کهکشان چیست؟
کهکشان‌ها ساختارهایی عظیم و پیچیده هستند که از مجموعه‌ی گسترده‌ای از ستارگان، گازها، گردوغبار و ماده‌ی تاریک تشکیل شده‌اند. این مجموعه‌ها توسط نیروی گرانش در کنار هم قرار گرفته‌اند و در فضا به‌صورت گروه‌هایی متشکل از میلیون‌ها یا حتی میلیاردها ستاره حضور دارند. هر کهکشان می‌تواند شامل ستارگان، سیارات، سحابی‌ها و بسیاری دیگر از اجرام آسمانی باشد.
هرچند بخش‌های مختلف یک کهکشان دائما در حال تعامل با یک‌دیگر هستند و شکلی که می‌بینیم را به کهکشان می‌بخشند اما آنچه به عنوان یک کهکشان در نظر داریم، بیشتر قسمت درخشان یعنی ستارگان آن هستند.
در حقیقت می‌توان گفت که هر کهکشان یک سیستم مستقل و همیشه در حال تکامل با ساختاری زیبا است که توسط نیروی گرانش کنترل می‌شود و تعداد بسیار زیادی از اجرام آسمانی مختلف را دربر می‌گیرد. در زیر به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
کهکشان مارپیچی M81
Credit: NASA/JPL-Caltech/ESA/Harvard-Smithsonian CfA
ستارگان
ستاره‌ها پیکره‌ی اصلی هر کهکشان را تشکیل می‌دهند. این گوی‌های عظیم گاز داغ معمولا از هیدروژن و هلیوم، در اثر هم‌جوشی هسته‌ای، نور و گرما تولید می‌کنند. ستارگان در مراحل مختلف حیات خود می‌توانند از سحابی‌ها شکل بگیرند و سحابی‌ها را تشکیل دهند یا به ستاره‌ی نوترونی و سیاهچاله تبدیل شوند.
کهکشان‌ها میلیون‌ها یا حتی میلیاردها ستاره دارند که هر یک می‌تواند منظومه‌ی سیاره‌ای خود را داشته باشد. گرمای ستاره‌ها هم باعث شکل‌گیری بادهای ستاره‌ای می‌شود که به اطراف می‌وزد و گردوغبار و گاز را در سراسر کهکشان پراکنده می‌سازد.
سیارات
سیاره‌ها اجرام جامد یا گازی هستند که اغلب به دور ستارگان می‌چرخند. هرچند سیارات سرگردان یا سرکش هم در کهکشان‌ها وجود دارند که به دور هیچ ستاره‌ای نمی‌گردند. هر سیاره‌ای که به دور یک ستاره در کهکشان می‌گردد ممکن است قمرهای خود را هم داشته باشد. منظومه‌ی شمسی ما یکی از میلیاردها منظومه در کهکشان راه شیری است که خورشید به عنوان ستاره‌ی مرکزی آن قرار دارد.
سحابی‌ها
سحابی‌ها ابرهای تشکیل شده از گاز و گردوغبار هستند که نقشی اساسی در تشکیل ستارگان جدید دارند. برخی از سحابی‌ها محل تولد ستارگان جدید هستند، در حالی که برخی دیگر بقایای انفجارهای ابرنواختری هستند که پس از مرگ ستارگان عظیم بر جای مانده‌اند.
